نمودار آماری یکی از مهم‌ترین ابزارهای تصویرسازی داده‌ها به ویژه داده های جمع بندی شده در جداول آماری است که به بیننده برای اتخاذ تصمیم مناسب‌تر کمک می‌کنند. با نمودار آماری، اطلاعات به صورت تصویری (دارای ویژگی انتقال سریع) در معرض دید تصمیم گیر قرار داده می شوند.
نمودار آماری دارای انواع زیادی است که در نرم افزارهایی مانند اکسل می توانید انواع آن را تجربه کنید. در اینجا به سه نوع نمودار می پردازیم.
نمودار سوزنی و نمودار ستونی #
فراوانی گروه خونی ۱۰ دانشجوی کلاس آمار به صورت جدول زیر است. می خواهیم این اطلاعات را در قالب سه نوع نمودار ستونی، سوزنی و دایره ای نشان دهیم:
همانطور که مشاهده می شود، گروه های خونی روی محور X و فراوانی روی محور Y نشان داده شده است. محل تلاقی فراوانی باخط عمود بر گروه خونی، نقاط روی نمودار سوزنی را نشان می دهند که همین نقاط، حداکثر ارتفاع ستونها در نمودار ستونی هستند.
نمودار دایره ای #
نمودار دایره ای مثال فراوانی گروه های خونی بالا به صورت زیر است. همانطور که مشاهده می شود هر گروه خونی با رنگ متفاوتی نشان داده شده و راهنمای رنگ نیز در پایین نمودار مشخص شده است. نمودار دایره ای را مانند کیکی درنظر بگیرید که هر گروه خونی بر اساس فراوانی که داشته، به همان نسبت بخشی از کیک را به رنگ خود درآورده است.
چگونه بدون استفاده از نرم افزار، نمودار دایره ای صحیحی ترسیم کنیم؟ #
ترسیم نمودار دایره ای با نرم افزارهایی مانند اکسل بسیار ساده است. اما منطق ترسیم آن چیست؟ به صورت دستی چگونه می توان آن را ترسیم کرد؟
ترسیم دستی نمودار دایره ای نیز بسیار ساده است. کافی است نسبت فراوانی گروه موردنظر به فراوانی کل را درنظر بگیرید. در مثال بالا با استفاده از جدول زیر اندازه بخشهای کیک تعیین شده اند:
عدد ۱۰ که در خانه خردلی رنگ مشخص شده، مجموع فراوانی جدول گروه خونی دانشجویان است (از اول هم گفتیم ۱۰ دانشجو). فراوانی هر یک از گروههای خونی هم در خانه به رنگ طوسی قرار دارد. عدد ۳۶۰ اندازه کل زاویه دایره است.
پس جدول بالا چه چیز را نشان می دهد؟ درست است! با یک تناسب ساده می توان اندازه زاویه بخشی از دایره مرتبط با گروه خونی مدنظر خود را به دست آوردیم. مثلا چون فراوانی گروه خونی A برابر با ۴ است، با تناسب، زاویه تکه کیک گروه خونی A برابر با ۱۴۴ درجه به دست آمد. حال کافیست که تخمینی با چشم یا دقیق با نقاله، تکه کیکی به زاویه ۱۴۴ درجه برای این گروه خونی جدا کنیم.
