متغیرهای آماری یکی از دو جزء اصلی تحقیق هستند. در تحقیقات رفتاری و مدیریتی دو عنصر اصلی وجود دارد: فرضیه های تحقیق و متغیرهای آزمون
فرضیه تحقیق #
فرضیه تحقیق از نظریات و تحقیقات گذشته منتج می شوند. مانند: متوسط طول عمر لامپهای یک کارخانه ۱۰۰۰ ساعت است.
متغیرهای آزمون #
متغیرهای آزمون، فرضیه ها را به صورتی نشان می دهند که محققان بتوانند آنها را مشاهده و اندازه گیری کنند. مانند: متغیر طول عمر لامپ در مثال بالا. بنابراین باید ابتدا انواع متغیرها را بشناسیم.
انواع متغیرها #
متغیر خصیصه #
متغیری است که می خواهیم بر اساس آن فرضیه را مشاهده و اندازه گیری کنیم و مقدار آن احتمالا از فرد/عضو به فرد/عضو دیگر جامعه آماری تغییر می کند. مانند: طول عمر لامپ، سن/قد/جنسیت دانشجویان کلاس، درآمد کارمند، …
متغیر اولیه؛ متغیر مستقل؛ درون داد؛ محرک #
متغیر اولیه، متغیر مستقل، درون داد و محرک، مترادف هستند و این متغیر، علت فرضی یا احتمالی متغیر وابسته است. مانند: سن
متغیر ثانویه؛ متغیر وابسته؛ برون داد؛ پاسخ #
متغیر ثانویه، متغیر وابسته، برون داد و پاسخ مترادف هستند و این متغیر، معلول فرضی یا احتمالی است. مانند: میزان کنترل خشم (فرض ما این است که میزان کنترل خشم وابسته به سن است)
متغیر تعدیل کننده #
متغیر تعدیل کننده، متغیر ثانویه ای است که پژوهشگر می خواهد تاثیر آن را در متغیر مستقل و وابسته ملاحظه کند و بداند که آیا رابطه بین دو متغیر مستقل و وابسته را تحت تاثیر قرار می دهد یا خیر. مانند بررسی تاثیر متغیر جنسیت در متغیر مستقل سن و متغیر وابسته میزان کنترل خشم
متغیر کنترل #
متغیر کنترل، متغیری است که باید تاثیر آن در تحقیقات خنثی شود یا اثر آن از بین برود.
تفاوت متغیر کنترل با متغیر تعدیل کننده این است که اثر متغیر تعدیل کننده مورد مطالعه قرار میگیرد اما اثر متغیر کنترل از بین می رود.
مانند: متغیر تحصیلات پدر و مادر (عامل تربیتی) یا محله زندگی در متغیر وابسته میزان کنترل خشم، ممکن است تاثیرگذار باشد اما برای تحقیق، همه افراد نمونه را از یک محله یا از یک سطح تحصیلات پدر و مادر انتخاب می کنیم و به این ترتیب عامل تحصیلات والدین یا محله زندگی را بی اثر می کنیم.
