تعریف هوش مصنوعی #
هوش مصنوعی Artificial Intelligence (AI) با هدف ایجاد سیستم های کامپیوتریی بوجود آمد که بتوانند در یک محیط پیچیده و متغیر یاد بگیرند، واکنش نشان دهند و تصمیم گیری کنند. هوش مصنوعی یا هوش ماشینی به هوشی که یک ماشین در شرایط مختلف از خود نشان میدهد، گفته میشود. به عبارت دیگر هوش مصنوعی به سیستمهایی گفته میشود که میتوانند واکنشهایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی داشته باشند.
تاکنون توافقی در مورد تعریف دقیق هوش مصنوعی وجود نداشته است. اما به طور مختصر می توان گفت:
” AI is a computer program that does something smart“
«هوش مصنوعی یک برنامه کامپیوتری است که کار هوشمندانه ای انجام می دهد»
کلمه Smart مربوط به تصمیم گیری است یعنی تصمیمات هوشمندانه می گیرد.
اکثر تعریفهایی که در زمینه هوش مصنوعی ارائه شدهاند در یکی از ۴ دسته تفکر منطقی Thinking Rationally، اقدام منطقی Acting Rationally، تفکر انسانی Thinking Humanly و اقدام انسانی Acting Humanly قرار دارند.
تفاوت فرآیندهای انسانی با فرایندهای منطقی در دستاوردهای آنهاست. فرایندی منطقی است که همیشه بر اساس اطلاعات جاری، با فرض یک معیارعملکرد، کار درست را انجام دهد. فرآیندهای انسانی شامل غریزه، شهود و سایر متغیرهایی هستند که لزوما کتابی نیستند و حتی ممکن است داده های موجود را در نظر نگیرند. به عنوان مثال، روش منطقی رانندگی، همیشه قوانین را دنبال می کند. با این حال، ترافیک منطقی نیست. اگر دقیقا قوانین را دنبال کنید، در نهایت گیر میافتید زیرا رانندگان دیگر دقیقا قوانین را دنبال نمی کنند. برای دستیابی به موفقیت، یک ماشین خودران باید به جای اقدام منطقی، اقدام انسانی داشته باشد.
دسته بندی های ارائه شده برای تعریف هوش مصنوعی، کاربردهای مختلف آن را نشان می دهند. در اینجا چند دسته بندی متعارف را ارائه می دهیم:
دسته بندی چهار تایی بر اساس نوع تصمیم گیری #
ماشین های واکنش پذیر یا انفعالی Reactive Machines #
ماشین هایی که در بازی شطرنج و سایر بازی ها می بینید، نمونه ای از ماشین های انفعالی هستند. یک ماشین انفعالی، حافظه و تجربه ای ندارد که مبنای تصمیم باشد. در عوض، کاملا به قدرت محاسباتی و الگوریتم های هوشمند تکیه دارد تا هر تصمیم را هربار بازسازی کند. این مثالی از هوش مصنوعی محدود است که برای یک هدف خاص استفاده می شود.
حافظه محدود یا Limited Memory #
ماشینهایی هستند که علاوه بر داشتن قابلیتهای ماشینهای واکنشی، قادر به یادگیری دادههای مشخصی هستند تا بتوانند تصمیم بگیرند.
یک ماشین خودران یا ربات خودمختار نمی تواند از ابتدای فرآیند تصمیم گیری وقت صرف کند. این ماشین ها متکی به مقدار کمی حافظه هستند تا دانش تجربی از موقعیت های مختلف را نشان دهند. هنگامی که ماشین یک وضعیت مشابه را می بیند، می تواند برای کاهش زمان واکنش و فراهم آوردن منابع بیشتر برای تصمیم های جدید اخذ نشده، بر تجربه تکیه کنند.
نظریه ذهن یاTheory of Mind #
ماشینی که بتواند هم به اهداف مورد نیاز خود و هم اهداف بالقوه سایر موجودیت ها در همان محیط دست یابد، دارای نوعی درک است که امروزه تا حدودی امکان پذیر شده است. با این حال، برای اینکه خودروهای خودران واقعا خودمختار باشند، این سطح هوش مصنوعی باید به طور کامل توسعه یابد. یک ماشین خودران نه تنها نیاز دارد بداند که از یک نقطه به نقطه دیگر برود، بلکه باید از اهداف بالقوه متضاد رانندگان اطراف نیز آگاه شده و متناسب با آن ها واکنش نشان دهد.
خودآگاهی یا Self-Awareness #
این نوع هوش مصنوعی را در فیلم ها دیده اید. چنین ماشینی هم حسی از خود و هم فهم و درک دارد. به علاوه، این نوع ماشین به جای این که تنها اهداف دیگران را براساس محیط و واکنش های موجودیت های دیگر درک کند، قادر خواهد بود قصد و نیت دیگران را بر اساس دانش تجربی خود استنتاج کند.
دسته بندی سه تایی بر اساس وسعت کاربری #
هوش مصنوعی محدود یا Narrow AI #
برای کمک به یا به عهده گرفتن وظایف خاص اختصاص دارد
هوش مصنوعی عمومی یا General AI #
دانش را از یک حوزه یا دامنه می گیرد، به حوزه یا دامنه دیگر منتقل می کند
ابر هوش مصنوعی یا هوش مصنوعی فوق بزرگ یا Super AI #
ماشین هایی که به مراتب از انسان هوشمندتر هستند
Andrew Ng: I worry about Super AI in the same way that I worry about overpopulation on Mars
«همان طور که نگران افزایش جمعیت در مریخ هستم، در مورد ابر هوش مصنوعی هم نگران هستم»